ლაქტაცია სარძევე ჯირკვლიდან რძის გამოყოფას, ძუძუს წოვებას ნიშნავს. ლაქტაციის პერიოდი - მშობიარობის შემდგომი პერიოდი, დროის ის მონაკვეთია, როცა დედა შვილს ძუძუთი კვებავს.

რძის მოსამატებლად:

1. მიირთვით მწვანე ხახვი, სტაფილო, კამა, ჭინჭარი.
   
   
2. სვით რძე (ტკბილი). საკვებად გამოიყენეთ ხილი და ბოსტნეული, რომელიც დიდი რაოდენობით სითხეს შეიცავს.
   
   
3. კამა, ანისული და ცერეცო მატებენ რძეს და არ უცვლიან გემოს. ამ მცენარეთა თესლი (დანაყილი) მოადუღეთ და დაატკბეთ. (1 სუფრის კოვზი თესლი 200 მლ ტკბილ მდუღარეზე).
   
   
4. 1 სუფრის კოვზი გვირილას ყვავილებს ასხამენ 200 მლ ტკბილ, მდუღარე წყალს, აჩერებენ 20 წუთს და სვამენ უზმოზე. ღებულობენ 2 ჭიქას დღისით და მესამეს ღამე 1 კვირის განმავლობაში.
   
   
5. რძის მოსამატებლად, შეკრულობის და ჰემოროის სამკურნალოდ გამოიყენება ბაბუაწვერას ფესვები.
   1 ჩაის კოვზ დაქუცმაცებულ ფესვს დაასხით 1 ჩაის ჭიქა მდუღარე წყალი, გააჩერეთ 1 საათი თბილ ადგილას და გაწურეთ. მიიღება - 1/3 ჭიქა 3-4-ჯერ ჭამამდე ნახევარი საათით ადრე.
   ბაბუაწვერას ფესვს იღებენ ადრე გაზაფხულზე და გვიან შემოდგომაზე.
   რეცხავენ ცივი წყლით და აშრობენ ჰაერზე იქამდე, სანამ გაჭრისას აღარ გამოიყოფა სითხე.
   
   
6. ქერის ნახარში მატებს რძეს.
   

ლაქტაციის (რძის) შესამცირებლად

1. სვით მურყანის ფოთლების ან პიტნის ჩაი.
   
   
2. რძის შესამცირებლად სვით 1/2 ჭიქა კაკლის ფოთლების, სვიის გირჩებისა და სალბის ფოთლების ნაკრების ნაყენი. (1 ს/კ ნაკრებს ასხამენ 1 ჩაის ჭიქა მდუღარე წყალს. აჩერებენ 1 საათი). ღებულობენ დღეში 3-ჯერ ყავის ჭიქით.
   
   
3. 1-2 სუფრის კოვზ სალბს ასხამენ 2 ჭიქა მდუღარეს. აჩერებენ 1 საათს და სვამენ 1 დღის განმავლობაში. სალბის ნაყენი ამცირებს ოფლის გამოყოფას, ლაქტაციას და მოქმედებს დამამშვიდებლად ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე. სალბის მიღებისას დოზების დაცვა არ არის საჭირო.
   
   
4. ლაქტაციას ამცირებს ქაფურის ზეთის კომპრესები.
   

რა უნდა იცოდეს მეძუძურმა ქალმა

1. თუ გინდათ შეინარჩუნოთ მკერდი ფორმა, ამისათვის ბავშვს ძუძუ უნდა აწოვოთ მჭიდრო ბიუსჰალტერზე ამოჭრილი ხვრელიდან.
   
   
2. ძუძუთი კვების შემდეგ თავები უნდა გაშრეს ჰაერზე.
   
   
3. მასტიტიდან თავის დასაცავად საჭიროა იცოდეთ ძუძუს წოვების წესები. ბავშვმა არა მხოლოდ ძუძუს თავი უნდა ჩაიდოს პირში, არამედ თავის ირგვლივ რგოლის ნაწილიც.
   
   
4. მეძუძური ქალისთვის უკუნაჩვენებია ნესვის მიღება. ნესვმა ბავშვის ორგანიზმში შეიძლება გამოწვიოს მძიმე დისპეპსია.
   
   
5. დედამ უნდა შეზღუდოს კიტრის და ქლიავის მიღება, რადგან ამ საკვებმა ჩვილ ბავშვებში შეიძლება გამოიწვიოს კუჭაშლილობა, მუცლის ტკივილი და სხვა. ასეთ შემთხვევაში ბავშვს უნდა მიეცეს კამის წყალი.